Gemeentehuis Bronckhorst
Gemeentehuis Bronckhorst
Gemeentehuis Bronckhorst
Duurzaam en deel van het landschap
Het landschap als startpunt van het ontwerp
Het nieuwe gemeentehuis is een helder georganiseerd gebouw dat qua karakter en vormentaal geïnspireerd is door het omringende Gelderse weidelandschap: een combinatie van zacht glooiende velden en een hoekige verkaveling met geknikte lijnen. Het gebouw bestaat uit twee parallelle kantoorvleugels die licht naar buiten knikken. Deze vleugels hebben een ongelijke hoogte, en ook de daken lopen licht hellend op. Tussen de twee geknikte gevels ligt de centrale publiekshal, die het gebouw verbindt; buiten loopt het landschap door tot aan tot aan deze hal. De vensters zijn voorzien van luiken, die zorgen voor een subtiel spel van licht en schaduw op de gevel. Op de luiken is een reliëf aangebracht dat is ontworpen door de kunstenaar Jaap Drupsteen, gebaseerd op landschapsfoto’s.
Een transparant openbaar gebouw
Tussen de twee gebouwvleugels ligt het hart van het gemeentehuis, de centrale publiekshal, die toegang biedt tot openbare ruimtes als de Raadzaal en het restaurant. Glazen puien, grote ramen en loopbruggen bieden uitzicht over het landschap, met vergezichten op boomgroepen en monumentale boerderijen. Ook de Raadszaal heeft een vrijwel transparante buitengevel, waardoor de raadsleden uitkijken op de gemeenschap waar ze verantwoordelijk voor zijn; tegelijkertijd zorgt deze open opzet letterlijk voor ‘transparant’ bestuur, doordat voorbijgangers zicht hebben op de Raadszaal. En niet alleen naar buiten toe, maar ook naar de publiekshal zijn grote ramen opgenomen. Bij speciale gelegenheden kan de wand naar de hal zelfs helemaal worden opengeschoven: openbaarheid van bestuur is hier heel letterlijk genomen.
‘Het meest energiezuinige gemeentehuis van Nederland’
Bronckhorst heeft niet alleen een licht, open en transparant gemeentehuis gekregen, maar ook een dat duurzaam en extreem energiezuinig is. Ten tijde van de ingebruikname was het gebouw zelfs het meest energiezuinige gemeentehuis van Nederland, met een gemiddelde GPR score van 8,2 en een GreenCalc score van 234 – en het hoogst haalbare GreenCalc Label A+. Leidend principe achter het ontwerp was zoveel mogelijk ‘passief bouwen’. Een sprekend voorbeeld hiervan zijn de luiken, die zijn bedoeld om een teveel aan zonnewarmte buiten te houden, waardoor het gebouw overdag niet te zeer opwarmt. Vernieuwend is dat zij ’s nachts kunnen sluiten en zo de warmte binnen het gebouw vasthouden. Een andere greep is de CO2 gestuurde ventilatie, deze gaat nooit verder terug dan tot éénderde van het minimum. Door ‘passief’ te bouwen haalden we met het gemeentehuis Bronckhorst een EPQ van 0,36 - wat betekent dat het energiegebruik slechts 36% is ten opzichte van de norm volgens het bouwbesluit.
En landschap ontworpen voor meer-dan-mensen
Het basisprincipe achter het landschapsontwerp is om het gemeentehuis in de bestaande weilanden te ‘laten landen’ . Op deze manier is de aansluiting met de omgeving zo natuurlijk en neutraal mogelijk. Het landschap wordt doorgezet tot aan de gevels van het gebouw: de schapen grazen voor de ramen.
Het gemeentehuis wordt ontsloten via een licht hellend voorterrein dat als een oprit naar de ingang loopt; hierlangs parkeren de bezoekers. Voor de medewerkers is er aan de westkant van het gebouw een verdiept parkeerterrein, tussen de bomen; deze verdiepte ligging zorgt ervoor dat er altijd uitzicht blijft op de weilanden. Bestaande hoogteverschillen worden geaccentueerd, waardoor het gebouw op een heuvel komt te liggen. Deze heuvel wordt gebruikt om het regenwater van het dak af te voeren naar lager gelegen wadi’s. De overgang tussen gebouw, weiland en natuur wordt verzacht door verschillende soorten bomen aan te planten; met deze boomsoorten hebben we tevens een foerageergebied gecreërd voor de steenuil, een beschermde – en bedreigde - vogel die in de omgeving voorkomt.
Een interieur met Scandinavische allure
Het interieur heeft veel aandacht gekregen, van de publiekshal en de raadzaal tot de ruimtes voor burgemeester en wethouders en de beide kantoorvleugels. De gebruikte materialen – geelwitte baksteen, blond hout en veel glas - zijn licht, natuurlijk en zoveel mogelijk op elkaar afgestemd, terwijl we voor het meubilair zo duurzaam mogelijk keuzes maakten. Zo ontstaat een prachtig geheel van Scandinavische eenvoud en allure. Een van de hoogtepunten van het interieurontwerp is de kopshouten vloer in de centrale hal; ook staat er centraal in deze hal, ter hoogte van de publieke balies, een lange ‘stamtafel’ die wordt gebruikt als wachtruimte, informele werkplek en ontmoetingsplek voor de bewoners van de Gemeente Bronckhorst.
Het Nieuwe Werken
De twee vleugels huisvesten de kantoren, ingericht volgens Het Nieuwe Werken. Het interieur is opgezet als een open werkvloer met een variatie aan werkplekken: communicatiewerkplekken en administratiewerkplekken worden daarbij afgewisseld met afgesloten concentratiewerkplekken; ook ontwikkelden we hybride werkplekken waar in groepen kan worden gewerkt, of die juist als concentratiewerkplek kunnen worden gebruikt. Om te zorgen dat deze veelheid aan werkplekken tegelijkertijd overzichtelijk blijft, hebben we een duidelijke zonering uitgerold; daarbij hebben we gezocht naar een geleidelijke overgang van dynamische zones naar stiltezones, om zo geluidsoverlast te voorkomen.
Binnen dit kantoorlandschap ontwierpen we meerdere 'woonkamers’, als informele ontmoetingsplek. Deze woonmakers zijn herkenbaar door hun keukentafels, kapstokken en hun prikbord voor geboortekaartjes – en blijken een belangrijk oriëntatiepunt en welkome plek om even bij elkaar te komen.
